YAXON
Mei 2007
Agritoy 2
Oud Nieuws gaat deze keer over een merk dat een beetje in de vergetelheid is geraakt, Yaxon. Ooit een van de toonaangevende merken uit Italië, speelgoedfabrikant van vooral automodellen, en ook een aanzienlijk aantal landbouwmodellen. We beperken ons vooral tot de 1/32 modellen, want de 1/43 zijn wel bekend, en ook nog wel redelijk gemakkelijk te vinden op beurzen. In deze beperkte groep kun je nog weer 2 categorieën maken, de wat minder goed gelijkende modellen, en de brrandmooie goed gelijkende modellen. Oeps, hier blijkt al wel uit wat onze favorieten zijn…
Als eerste beginnen we met de Fiat 880 DT5. Het model wordt vaak ten onrechte afgedaan als Ros modelletje, maar is toch geheel anders. Overigens, van die Ros-Fiatjes bestaan ook vele versies, daarover meer in Oud nieuws #43, 2011. De grille verschilt het meest opvallend van de Ros, hierin zie je de dwarsbalk met lampen, die in bruin plastic is meegegoten. Ook de cabine is anders, maar laten we ophouden met de vergelijking met Ros, dit is gewoon een buitengewoon mooi modelletje. De foto’s zullen ons gelijk geven.
Volgende in de categorie brrandmooi is de Renault 145-14 TX Turbo. Dit is voer voor de fanatici, erg moeilijk te vinden, en dan ook nog in waarschijnlijk drie versies…
Ons bekend zijn de afgebeelde versie en eentje waarbij de cabine ook geel/oranje is. Er zou ook nog een kunnen bestaan met een in wit gegoten plastic dak erop, deze variant is er ook in de 1/43 serie. Lezers dezes: Als u dit heeft of weet, graag reacties! De afgebeelde heeft dus een dak met een witte sticker erop met daarop de OEM naam. OEM staat voor Original Equipment Manufacturer, ofwel ‘de fabrikant van het echte spul’, een veel gebruikte term in modelbouwland. Volgens Crilley & Burkholder werd de Renault in 1984 gemaakt, de Fiat in 1983. Beide tractoren hebben de Yaxon naam, schaal 1/32, artikelnr. en made in Italy op de flanken van de motor / chassis staan. De trekkers hebben een Britains-systeem hefinrichting, al is de passing een beetje te precies en het gebruikte matriaal erg bros. Gevolg: tijdens het maken van de foto’s brak een hefarm van de Fiat…. Dit broze metaal brengt ons bij een ander brrandm… Yaxon model, eentje die er beroemd en berucht door is geworden wat mij betreft.
Het is de New Holland Clayson 8070 combine. Een zeer fraai model, alleen heb ik me altijd afgevraagd of die achterwielen echt zo groot waren. Het stoort trouwens niet echt, dit is gewoon een schitterend model. Prachtig detail is de opklapbare trap achteraan om bij de motor te komen, helemaal natuurgetrouw weergegeven bovenop. Er zijn verzamelaars die dit nog nooit ontdekt hadden, want opgeklapt valt de trap helemaal niet op in de beplating…
Dit model is overal wel te vinden al is het dan vaak niet de originele Yaxon. Het model is namelijk ook gemaakt door Giodi, Jaditoys en Ros… De laatst twee maakten ‘m jammerlijk genoeg in net zo’n knalgele kleur als Britains z’n NH combine. De Giodi had wel de goede kleur, en had de delen die bij de Yaxon rood zijn, de metalen delen, ook geel gespoten. Dit is volgens mij correct, ik kan me niet herinneren dat ik ooit rode delen heb gezien op deze NH combines, die overigens veel in Nederland liepen (of nog steeds lopen…)
Om terug te komen op dat beroemd en berucht, de hele combine is van plastic, behalve de beugel die de haspel bevat en het chassis met de achteras. Wat is bijna altijd stuk als je al een Yaxon of een Giodi vindt? Inderdaad, de enige metalen delen… Een van de verschillende verpakkingen waarin de Yaxon zich ooit bevond, was een kartonnen plaat van ongeveer A3 formaat met daarop een enorme ovaal-ronde bubble van doorzichtig plastic, net zoiets als een bovenlicht op een plat dak. Die ene keer dat ik zoiets ongeopend gezien heb bewoog zich binnenin vrijelijk een combine-romp met bek, een haspel, twee achterwielen en een hele hoop stukjes metaal. Eeuwig zonde. Gelukkig werd hij ook in de standaard verpakking van Yaxon geleverd, een piepschuim rechthoek met een kartonnen slof eromheen, daarin bleef hij beter heel.
New Holland was goed vertegenwoordigd bij Yaxon, er betaan ook twee zeer gedetailleerde rondebalenpersen van Yaxon. Eigenlijk maar een, maar de verschillende kleurvariaties wil je als liefhebber zeker beide hebben.
Het lijken voorwaarden te zijn voor oud nieuws, oud, moeilijk te vinden, onbekend, breekbaar en duur, het is allemaal van toepassing op deze modellen. Zo mogelijk nog zeldzamer (ja ja…) is de Giertank. Vloeibare mestverspreider, mestton, wat is eigenlijk goed Nederlands voor deze machine? Opnieuw zeer gedetailleerd, met mooie details als de neerklapbare aanzuigarm op de fraai gedetailleerde pomp. Op die van mij ontbrak de halve aanzuigarm, die Henri Walker daarom na heeft laten gieten naar voorbeeld van die van z’n eigen giertank. Toen we dit bespraken besloot Henri om ook meteen die pomp en het andere deel van de aanzuigarm na te laten gieten, dus zelfbouwers van Giertanks, en die zijn er veel, u weet waar u moet zijn… Henri had ooit beide varianten van de giertank, de een met een rood chassis en de andere met een blauw chassis. Misschien is er ook nog wel een gele geweest, net als het kraantje van Yaxon.
Kraantje? Jazeker, al komen we nu bij de andere categorie Yaxon modellen, nog steeds mooi, maar minder herkenbaar.
