Het volgende artikel is gepubliceerd in 2008, en bevat mogelijk verouderde inzichten en feiten. We hebben het artikel ongewijzigd gepubliceerd, omdat het nu een interessant beeld geeft van de ontwikkelingen door de jaren heen.
Wader Unimog en meer
Mei 2008
Agritoy 2
Oud Nieuws 2-2008 deze keer over een randgeval, sommigen zeggen zelfs: “het is niet eens een trekker”.
De ene helft van de Oud Nieuws redactie, Tammo, is nogal gecharmeerd van de Unimog. Op 16 jarige leeftijd, wel in het trotse bezit van een trekkerrijbewijs, was hij ‘king of the road’, als hij af en toe met de Unimog U1000 van z’n zwager Hans Lourens op pad mocht.
Bij Lourens landbouwmechanisatie had men een Unimog om machines van en naar klanten te brengen, en omdat het schitterende dingen zijn… Veel goedkoper bij de weg dan een vrachtwagen, geen groot rijbewijs vereist, geen wegenbelasting, rode gasolie, 6 cilinder, vierwielaandrijving, wat wil je nog meer? De wetgeving was en is schemerig omtrent de Unimog, vroeger moest je altijd in het belang van je (boeren)bedrijf bezig zijn als je met de trekker op de weg reed. Je moest je natuurlijk aan de snelheid houden, 16 km/uur, en meer van die flauwekul. Unimogrijders kunnen er avonden lang over uitweiden, de meningsverschillen met de politie, of erger justitie. Tegenwoordig is de max.snelheid 25 km/uur als de remmerij van de combinatie in overeenstemming is, maar iedere nieuwe trekker loopt tegenwoordig al 50km/uur, om nog maar te zwijgen van Fastracs, of bv de Fendt 936 die 65km/uur loopt. Ging deze rubriek niet over miniaturen? Zeker, maar eerst nog het heuglijke feit dat Tammo afgelopen jaar het jeugdsentiment weer oprakelde door een echte Unimog 406 te kopen, motorisch bijna gelijk aan de Unimog U 1000, maar kleiner qua afmetingen. Het is de eerdere versie met de ronde neus, maar dus met die zelfde fijne 6 cilinder motor.
Toeval bestaat, geloof me. Nauwelijks heb je zo’n ding, of je ziet een miniatuurversie ervan in je ‘eigen’ schaal. Toegegeven, er bestaan veel Unimogmodellen, maar in 1/32 valt het nogal tegen. Van de grotere Unimogs U1300,1500 etc. heb je bekende modellen als die van Britains, Siku of zelfs Gama. Maar van de eerste Unimogs, de 401 of 411’s kennen we eigenlijk alleen de o zo breekbare resinmodellen van MO miniatuur uit Duitsland. MO heeft ook modellen van de 421 in z’n programma, de 4 cilindervariant van de 406 die overigens in z’n geheel kleiner is dan de 406, al valt het nauwelijks op. In Friedberg afgelopen december zagen we bij MO zelfs een Uniknick, dit is een Unimog kniktrekker voor de bosbouw, omgebouwd door Werner, een bekende lierenfabrikant.
Verder bestaat er nog een bouwdoos van Tamiya, waarin een monstertruckachtige 1/32 Unimog 421 zit met batterijaandrijving.
Terug naar ons onderwerp, de volgens ons enige 406 in 1/32. Op de site van Toylord.de stond hij zomaar tussen de raritaten, dus na wat Emails met de immer vriendelijke Grafs stond het modelletje in de Wildervanksterdallen. Compleet met aanhanger nog wel, al is die niet erg gedetailleerd, en nog rood ook… De Unimog kan ons heel wat beter bekoren, de vorm zit er goed in. Fraai detail is de grille compleet met chroomlijsten en Mercedes ster. (Die ster is eigenlijk het enige nadeel van een Unimog, aldus Tammo.) Volgens Heike en Torsten Graf is het modelletje gemaakt door Wader, een Duitse fabrikant van plastic speelgoed, die nog steeds bestaat. In een vorige Oud Nieuws kwamen we Wader ook al tegen, als fabrikant van de John Deere 530 combine, of de 1/16 John Deere 2020. Allebei topstukken, oud, zeldzaam, niet zo zeer breekbaar, maar er zijn vaak onderdelen weg, afijn, alles wat je nodig hebt voor deze rubriek.
Dat het Wader is hoorden de Grafs van de man die het model aan hen verkocht, maar lijkt ook bevestigd te worden door de algehele bouwwijze, het materiaal en vooral de wielen, die bijna hetzelfde zijn als onder de John Deere 530 combine. Voor de Unimogkenners, waar Tammo zich gemakshalve ook alvast toe rekent, nog een leuk detail aan dit Unimogje. Het heeft behalve tussen de lampen ook nog een klein stukje geperforeerde grille aan de buitenzijde van de lampen. Dit hadden alleen de eerste Unimogs uit deze serie, die vanaf 1963 tot in 1988 gemaakt werd ( ! )
Achter het stuur van onze Unimog zit een bestuurder, keurig gedetailleerd, en oogt zeer ontspannen. Voor de hand liggende vergelijkingen laten we achterwege.
Andere kenmerkende details als het tweespaakstuur, ‘Unimog’ op de motorkap gegoten, de enorme binnenmotorkap (van de 6 cilinders-in-lijn staan er op z’n minst 3 vlak naast de bestuurder!) maken het verschil tussen zomaar een plastic modelletje en deze. Het is echter ook weer niet de top, want het bakje heeft niet de kenmerkende metalen gegolfde schotjes, maar iets wat nog het meest op de houten schotjes van de 421- 4 cilindermodellen lijkt. De accubak zit waar de tank hoort te zitten, die er dus niet op zit. Het reservewiel, dat er wel opligt onder het bakje, hoort aan de bestuurderskant te liggen, en niet in het midden.
Toch zouden we het dingetje voor geen goud willen missen, want oud, zeldzaam en herkenbaar is het zeker. Onze schatting is dat het begin 60-er jaren tegelijk met de echte Unimog gemaakt moet zijn, net als de andere Wader producten. Misschien kan iemand ons er meer over vertellen en of er misschien kleurvarianten van zijn, we horen het als altijd graag van u.
Hopelijk hebben wij u niet teveel vermoeid met de verschillende Unimog typen en varianten, de typeaanduidingen van Mercedes en die vanuit de volksmond verschillen/overlappen elkaar nogal eens, en is zeer ingewikkeld en onlogisch.
Gelukkig hebben we nog wel meer Oud Nieuws, zo vonden we een 1/32 Renault van Yaxon met een gele Cabine, wat een aardige variant is, al is de kleur natuurlijk fout. In Oud Nieuws over Yaxon al eens genoemd, nu getoond.
Dan iets waar we trots op zijn, want net als je denkt dat onderhand wel aardig bekend is wat Britains zoal aan trekkers heeft gemaakt, (boeken zijn erover geschreven, websites erover gebouwd) vind je iets wat volgens ons echt wel bijzonder is. Een jaar geleden waren we op bezoek bij Martyn Reeve, een (vr)olijke Engelse handelaar/verzamelaar, en vergaapten ons aan zijn prachtige verzameling, met soms nooit geproduceerde modellen, of prototypes etc. Daar zagen we voor het eerst een Same Galaxy 170 van Britains met een rood dak.
Niet gespoten of geverfd, maar uit hetzelfde plastic als de rest van het rood aan de trekker. Dit oogt geheel anders, al is het weer niet correct natuurlijk. Een foutje? Een zogenaamde first shot? (test van de gietmal in elke kleur die maar voorhanden is) Leuk voor Oud Nieuws dachten we, en Hans legde de foto’s in zijn archief waar nog meer op publicatie ligt te wachten. (echt waar). Tot we een jaar later in Duitsland ergens op een zolder (alweer echt waar) eenzelfde Same vinden, nog in doos en te koop! We kunnen nu dus ook melden dat de doos, waarvan de blauwe plastic binnendoos door de bandenziekte met de trekkervelgen versmolten was, hetzelfde is als alle andere Same dozen, dus met een trekker met wit dakje erop. We hebben deze variant behalve bij Martyn Reeve nooit ergens anders gezien, of iemand erover gehoord, maar wederom horen we het graag indien we het mis hebben. Succes gewenst op uw zoektochten, of zoals Claire Scheibe altijd schreef: Happy Hunting!
Tammo ‘king of the road’ Broekema & Hans (echt waar) Sikkema
Naschrift Tammo: de Unimog bleek gemaakt te zijn door Velte, verder weinig over bekend. Zie Unimogmodeldatabase .CH
Dat was ook zo… scherp!