Oud Nieuws S08E1 ‘JRD Vierzon’

JRD VIERZON

Februari 2008
Agritoy 1

Nieuw jaar, oud nieuws. Behoorlijk oud zelfs, want voor ons onderwerp van deze keer gaan we nogal een paar jaartjes terug. De Societe Francaise Vierzon -of kortweg Vierzon- 402 van JRD in Frankrijk zal ongeveer in dezelfde tijd gemaakt zijn als de echte, 1953 of later dus. Het is volgens de modeltractorbijbel van Ray Crilley en Charlie Burkholder gemaakt in de schaal 1/30, wat wel aardig lijkt te kloppen als je hem naast wat 1/32 modellen zet. Overigens geeft Crilley aan dat het een 401 uit 1950 is, wij denken eerder aan een 402. De echte 401 werd trouwens pas in 1951 gemaakt, dus Crilley’s 1950 kan niet kloppen.

De in perfecte staat verkerende Vierzon van Charlie Burkholder, met doos

In dit volgens ons nog steeds ongeëvenaarde naslagwerk zijn wij voor het eerst geconfronteerd met dit model. Later tijdens een bezoek aan Charlie Burkholder ontdekten we dat het afgebeelde model uit zijn collectie stamt. Op het fraai geïllustreerde doosje staat o.a. vermeld dat in echte (goede) trekkers SKF lagers gemonteerd zijn. Daarmee lijkt het bewijs te zijn geleverd dat het behalve een promotiemodel voor Vierzon, ook promotie voor Zweedse kogellagers moet zijn geweest. Is er onder de lezers iemand die een Vierzon van binnen heeft gezien en daarin SKF lagers heeft aangetroffen? We horen het graag!

Charlies Vierzon, waarbij goed de stoel met bladveerconstructie te zien is

Verder zien we wat gegevens over de trekker, dat het een semi-diesel betreft en een prachtige tekening van het beest. Een beest was het zeker, want de 402 was een stevige stamper van goed 10 liter cilinderinhoud! Opvallend is ook de afmeting van de onderlangs gemonteerde uitlaat. Dat liet de broekspijpen fladderen als je erachter stond! Lang geleden, toen Tammo zijn eerste contacten in Frankrijk legde, vroegen we natuurlijk meteen of men ons aan dit model kon helpen, wat meteen lachend werd afgedaan met: ‘Non!’ Pas jaren later op de beurs in Chartres zagen we voor het eerst één te koop, nagenoeg zonder verf, maar wonder boven wonder was het stickertje op het vliegwiel nog aanwezig, en alle onderdelen als stuur en stoel ook. Dit moet alweer zo’n 15 jaar geleden zijn en de vraagprijs was toen al 1200 gulden. Teveel op dat moment volgens Tammo, al zou je nu zeggen… Pas op de veiling van de verzameling van J.M. Bougan, de verongelukte Franse oprichter van de A.C.A., zagen we er weer eentje voorbij komen. Deze was in redelijke staat, al waren volgens de kenners sommige details twijfelachtig. We hebben allemaal kunnen lezen in Agritoy dat dit model één van de topstukken van deze veiling zou worden: het bleef staan op €3400,-, exclusief veilingkosten. Niet lang daarna deed het internet zijn intrede pas goed op de veilingen van speelgoed en zagen we ze vaker voorbij komen. De mooiste die we hebben gezien, ging met het originele doosje voor ongeveer €10.000,- naar Japan. In ‘hun top drie, en waarom die?’ door Piet Postma viel in de aflevering over Tammo te lezen dat de Vierzon ook nog op Tammo’s verlanglijstje stond, want het paste volgens hem nog net in een 1/32 verzameling. Hoe deze arme sloeber dan toch aan zo’n model wist te komen volgt nu.

De drie Vierzons voor de restauratie. De meest rechtse is die van Tammo

Af en toe komen ze dus voorbij op Franse veilingen, dus daar stond na enkele vier-cijfers-niet-haalbaar gevallen, op een gegeven moment ook een exemplaar te koop zonder stoel, stuur en versnellingspook. De vooras die van blik is gemaakt, was zwaar verbogen. Ook hier waren er ondanks de slechte staat van de verf nog wat stickers aanwezig. De prijs bleef ergens rond de €500,- hangen. Het veilinghuis moest echter ook zijn percentage nog hebben, er moest een toeslag betaald worden, omdat met de creditcard betaald werd, nog een keer omdat het per ongeluk in twee gedeeltes betaald werd, dan nog de inpak kosten, verzendkosten, btw en invoerrechten. Afijn, wat een leuke hobby hebben we toch. Voor een bevriende verzamelaar dachten we wat maanden later een goede koop te hebben gedaan, door op dezelfde veilingsite voor iets meer één te kopen waar alles nog aan zat, alleen was de foto zo sneaky genomen dat je niet kon zien dat een spatbordbovenkant geheel ontbrak. Toegeven, het stond wel in de kleine lettertjes, maar Tammo was niet op de hoogte met de Franse term hiervoor. We kunnen hierdoor trouwens opeens ook spatbordbovenkanten maken, die niet van echt te onderscheiden zijn… Hans had dit alles grinnikend gevolgd, nadat hij uiteraard de modellen eerst voor ons had gevonden op dat grote wijde web.

Bekijk hieronder het ongerestaureerde trio door op de foto’s te klikken

‘If you find one you’ll find more’, luidt de o zo ware spreuk van Ray Crilley en weer wat later kwamen er weer twee tegelijk voorbij, alweer in erbarmelijke staat. De inmiddels ervaren Vierzon specialisten wisten er weer beslag op te leggen. (Een ander zou zeggen: ‘zijn er aan blijven hangen’) Bevriende verzamelaars hadden inmiddels Tammo’s grote trots gezien, die zo goed mogelijk gelijkende onderdelen had gekregen en waarbij de groene kleur zo goed mogelijk werd aangevuld.

Tammo’s ‘aangestipte’ Vierzon voor de restauratie

Hans kon het niet langer aanzien en besloot zijn kostbare vrije tijd nuttig te besteden door die twee meteen te restaureren en Tammo nam het drastische besluit zijn pronkstuk dan ook maar in het rijtje te zetten, zodat Hans nu met maar liefst drie van die dingen in de weer was! Het resultaat kun je zien op de foto’s. Hans reconstrueerde aan de hand van foto’s van Charlie Burkholders model de stickers, die dan in waterslides worden gemaakt in Engeland. Kost een paar centen, maar dan heb je ook wat. Goudkleurige stickers kosten nog weer extra, afijn.

De prachtige nieuwe stickers

Om vooral duidelijk te maken en houden dat dit gerestaureerde modellen zijn, besloten we in het embleem van Vierzon net als in het echt de Franse driekleur te doen, zodat er een echt verschil is met de originele JRD stickers.

De Franse driekleur

Tijdens het restaureren/demonteren kwamen we trouwens veel detailverschillen tegen, met als meest opvallende de constructie van de stoel. Bij de één een gewone lange bladveer, bij de ander een verticaal schuifsysteem met prachtige piramide-spiraalveer. Ook de opbouw van de ‘kuip’ waarin de bestuurder zit, verschilt. Bij één van de modellen was de bodem dubbelwandig. De assen zijn op een heel speciale manier geplet, om te voorkomen dat het wiel eraf loopt. Dit wisten we te imiteren door in de geharde bekken van een bankschroef dit profiel te slijpen, en daar dus de nieuwe assen mee te pletten.

De JRD tractor in volle glorie hersteld

Om de velgen te kunnen spuiten moesten we de wielen en de banden demonteren. Bij veel JRD modellen zit het profiel op de achterwielen verkeerd om, of -nog erger-, de één goed en de ander fout (jammer dan, Charlie). De oplettende lezer weet nu dus waar men JRD Vierzon stickers kan krijgen. Ondanks dat de Vierzons je in dit stukje om de oren vliegen, blijft het een uiterst zeldzaam modelletje. Wij weten van het bestaan van 5 in Nederland, waarvan 4 door de handen gingen van:

‘arme sloeber’ Tammo Broekema en Hans ‘met drie van die dingen’ Sikkema

Bekijk hieronder het eindresultaat

Niets uit dit artikel mag zonder voorafgaande toestemming van de auteur(s) worden verveelvoudigd of openbaar gemaakt.
Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *