Inmiddels had ik min of meer vrede met het feit dat de Zubini Collectie uit het oog was verloren, al zijn er de afgelopen jaren tal van momenten geweest dat je het mogelijke lot van deze verzameling probeert te verbeelden. Terechtgekomen in een stoffig antiekwinkeltje in Trieste, weggegeven aan de kleinkinderen om mee te spelen of misschien ondergebracht in een lokaal museumpje? We hadden bij ons bezoek jaren geleden de indruk dat meneer Zubini wel degelijk wist dat hij bijzondere stukken in bezit had dus leek me de kans dat het bij het vuilnis was belandt zeer klein, maar als die kennis bij de erfgenamen ontbreekt weet je het natuurlijk maar nooit…

Uiteindelijk is het dus op de een of andere manier terecht gekomen bij verzamelaar Franco en was ik natuurlijk reuze benieuwd naar het hele verhaal. Mijn eigen geschiedenis met Zubini heb ik vervolgens maar gedeeld met Franco in een email. Het reisje naar Trieste in 2009 met Tammo en de ontmoeting met Fabio en zijn verzameling, de connectie met Ray Crilley, en de vergeefse pogingen om in contact te komen met de familie een tijd nadat Zubini was overleden. Of ik dit verhaal ooit in Oud Nieuws heb verteld weet ik niet – want dat zijn tenslotte toch meestal de avonturen met resultaat – maar in juni 2016 zijn Kyra en ik tijdens een vakantie naar Venetië via Trieste teruggereden. Trieste is gelegen in het meest noordoostelijke hoekje aan de Adriatische zee in de ‘Golf van Trieste’. Een mengelmoes van Italiaanse en Slavische invloeden zijn hier al sterk aanwezig want het ligt op een smal stukje Italië omrand door de grens met Slovenië. Rij je pal zuidwaarts de stad uit dan passeer je binnen een dik uur de grens al weer met Kroatië. Dat dit ook invloed had op de samenstelling van de collectie van Zubini, daar komt u nog over te lezen in de toekomst.

Daar sta je dan, in de statige Via Del Coroneo voor het appartement van wijlen Zubini, meer dan 7 jaar later na het bezoek in 2009. Misschien woont er nog iemand van de familie? Ik was voorbereid door een foto mee te nemen van ons bezoek. Een naamplaatje met de familienaam was nog wel aanwezig en we drukken vol spanning op de bel. Een stem via de intercom antwoord, waarop Kyra in het Spaans met wat gepoogd Italiaans probeert duidelijk te maken wie we zijn en waarvoor we komen. De teleurstelling was groot: de stem maakt duidelijk ‘dat de verzameling hier niet meer is’, en de verbinding wordt verbroken. Het einde van de speurtocht.

Een mooi verhaal kan zorgen voor verbinding tussen twee verzamelaars ver van elkaar verwijderd. Franco kende Zubini persoonlijk helemaal niet, en stukje bij beetje deed hij ook zijn verhaal uit de doeken. De verzameling was bij leven (tussen 2009 en 2014, het jaar van Zubini’s overlijden) al van de hand gedaan door Fabio, en geruild met een klassieke Lancia! De man die de collectie in handen kreeg, een welvarende tandarts, had eigenlijk verder niets met modellen, maar vond het ‘wel grappig’. Eind 2018 was hij er kennelijk op uitgekeken en heeft hij de collectie te koop aangeboden, waarop het in bezit kwam van Franco.

Het contact met Franco verliep mooi, ik hielp hem van tijd tot tijd bij het identificeren van modellen, en kwam te weten dat hij liefhebber is van Britains in de breedste zin. Dus van de landbouwitems tot het hele militaire gebeuren. Het was een paar dagen vlak voor de beurs in Beilen dat ik de stoute schoenen aantrok en hem vroeg of hij eventueel bereid was om akkoord te gaan met een bod op de Zetor. Zijn antwoord was dat dat afhing van het bod. Hoopgevend dus! Ook op zo’n moment is het weer noodzaak om voorzichtig te werk te gaan. Je wil iemand immers niet beledigen. Franco was zich er wel van bewust dat de Zetor het enige bekende exemplaar is. Ik deed hem een bod samen met de woorden dat hij een verzamelaarsdroom kon laten uitkomen. Hij zou er over nadenken. Tijdens het ontbijt op zondag kwam de uitkomst: de droom zou uitkomen! Ik was als een kind zo blij. Kyra was dat weekend uit logeren bij een vriendin en ik belde haar direct met de mededeling dat we die dag onze koffer konden pakken voor een tripje naar Italië! Franco keek uit naar ons bezoek en we spraken af op woensdagochtend. Dat gaf ons de tijd om rustig te reizen. Dan doen we overigens graag bij voorkeur, zo’n maximaal 600-700 kilometer afleggen op een dag, een hotel in een leuk plaatsje waar je nog wat kan rondkijken en even lekker eten. In de loop van maandag vertrokken we met Kempten in Zuid-Duitsland als tussenstop om de volgende dag Oostenrijk te doorkruisen over de Fernpaß naar de eindbestemming in Noord-Italië. Tja, u begrijpt dat ik in Franco’s en mijn eigen belang niet te veel kan verklappen over wie en waar, maar houdt u het op een mooie stad in de driehoek Milaan – Venetië – Bologna. Je komt helemaal in de stemming als je ’s avonds door zo’n oude Italiaanse stad dwaalt, in een Trattoria eet tussen de locals, met in gedachten de Sgorbati Zetor die op je wacht.

De volgende ochtend arriveerden rond tien uur bij Franco, even buiten het centrum in een doodlopende straat met vrijstaande huizen. Het is altijd even afwachten: hoe klikt het in het echt, en gaat het allemaal een beetje lukken met de communicatie? Het ontvangst door Franco en zijn vrouw was hartelijk en we werden ontvangen aan de keukentafel met espresso en zoete en hartige kleine hapjes. Franco’s zoon en zijn vriendin waren er ook, en zij spraken een prima woordje Engels. Toen was het grote moment daar! Franco bracht ons naar een kamer verderop waar de verzameling stond uitgesteld in kasten. Een deurtje ging open en daar kwam de heilige graal tevoorschijn. De Zetor Super van Sgorbati in zijn originele doos. Mooier dan in herinnering, groter ook, en weer verbaasde ik mij over de staat van het model. Als nieuw, in zijn oranje frisfruitige plastic jasje. Dit zijn die unieke momenten die je als verzamelaar misschien maar 1 keer meemaakt.

Franco nam ons vervolgens mee naar de garage, waar nog een groot deel van de collectie in doorzichtige plastic kistjes en verhuisdozen was verpakt. Dat een deel van de modellen niet zo’n goede behandeling hebben gehad bij de tandarts bleek wel… Diverse zakjes en doosjes met allerlei afgebroken onderdelen, en modellen ingepakt op een manier wat je het simpelste Siku model nog niet toewenst. Een situatie waar je verzamelaarshart van breekt. Wonder boven wonder hebben bijna alle topstukken de periode tussen Zubini en Franco de tijd overleeft, mede ook doordat veel modellen – tot grote opluchting – nooit uit hun originele doosjes waren gehaald.

Het avontuur stopt niet bij de Zetor… maar kreeg een vervolg in de garage, wat ik graag met u deel in het volgende Oud Nieuws! Ik laat u met de foto’s nogmaals meegenieten met de vondst van mijn leven, het voor mij hoogst haalbare en naar mijn mening het zeldzaamste trekkermodel ter wereld.

Een missie is ten einde. Wat nu? We kennen allemaal wel het gezegde “het bezit van de zaak is het eind van ’t vermaak.” Ik kan u zeggen dat dit voor mij (nog) niet opgaat. Ik geniet nog elk moment na van het avontuur, het gevoel van voldoening en een vaag gevoel dat alles precies zo heeft moeten lopen en de Zetor mij als het ware heeft teruggevonden, en wat uiteindelijk heeft gezorgd voor een prachtig verhaal!